Τι είναι η σπονδυλόλυση;

Σπονδυλόλυση ονομάζουμε μία «ρωγμή» σε ένα συγκεκριμένο τμήμα στο πίσω μέρος ενός σπονδύλου. Θεωρείται ότι είναι ένα κάταγμα που προέρχεται από συνεχή καταπόνηση, το οποίο εμφανίζεται στην παιδική ηλικία κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και της δραστηριότητας ή μετά από κάποιον τραυματισμό. Μερικές φορές το κάταγμα «κολλάει» μόνο του χωρίς περαιτέρω προβλήματα. Κάποιες φορές αυτό γίνεται με μία σχετική επιμήκυνση του τμήματος του οστού, ενώ σε μερικές περιπτώσεις δεν κολλάει και παραμένει κενό. Το τελευταίο μπορεί στη συνέχεια να προκαλέσει πόνο. Μία σπονδυλόλυση που δε θεραπεύτηκε μπορεί να οδηγήσει σε σπονδυλολίσθηση

Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει σπονδυλόλυση; 

Αν και η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ειδικές ακτινογραφίες και αξονική τομογραφία, το παιδί μπορεί να παραπονιέται για: 

• Πόνο στη μέση
• Πόνο, καρφίτσες και βελόνες, μούδιασμα ή αδυναμία στα κάτω άκρα λόγω πίεσης στις νευρικές ρίζες

Τι πρέπει να κάνω αν νομίζω ότι το παιδί μου έχει σπονδυλόλυση;

Μιλήστε στον παιδίατρό σας. Εάν ο παιδίατρος σας έχει την παραμικρή ανησυχία για την ύπαρξη σπονδυλόλυσης, θα σας παραπέμψει σε ειδικό. Μόλις επιβεβαιωθεί η σπονδυλόλυση, θα χρειαστεί να δείτε έναν χειρουργό της σπονδυλικής στήλης σε ένα αναγνωρισμένο κέντρο παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης που θα αξιολογήσει το παιδί πλήρως και θα συζητήσετε για αυτά που μπορεί να χρειαστεί στο μέλλον. Τις περισσότερες φορές, δε θα είναι τίποτα σοβαρό και θα χρειαστεί απλώς παρακολούθηση. Ωστόσο, είναι σημαντικό να είστε σίγουροι, οπότε πρέπει οπωσδήποτε να δείτε τον εξειδικευμένο γιατρό. Εάν υπάρχει πόνος, ίσως είναι καλύτερο να σταματήσει τα αθλήματα μέχρι να σας δει ο ειδικός.

Πώς θα ελέγξει ο γιατρός εάν έχω σπονδυλόλυση;

Το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο ειδικός είναι να συζητήσει μαζί σου και με τους γονείς σου τις ανησυχίες σας και να πάρει ένα αναλυτικό ιατρικό ιστορικό. Θα σου κάνει ερωτήσεις σχετικά με την υγεία σου γενικά, για το πώς επηρεάζει η σπονδυλόλυση τη ζωή σου και θα προσπαθήσει να πάρει μία ιδέα για το πόση ακόμα ανάπτυξη θα έχεις. Ο γιατρός κατόπιν θα σε εξετάσει. Θα χρειαστεί να εξετάσει τη μέση σου, και τα πόδια σου. Φορώντας σορτς και μπλουζάκι ή αθλητικό σουτιέν θα σε κάνει να νιώσεις πιο άνετα κατά την εξέταση.

Κατόπιν, θα σε στείλει για ειδικές ακτινογραφίες ή και μαγνητική. Είναι απαραίτητες για να επιβεβαιώσει αν υπάρχει σπονδυλόλυση και πόσο σοβαρή είναι. Ίσως να θέλει να κάνεις περαιτέρω εξετάσεις, συνήθως αξονική τομογραφία. Στα μικρότερα παιδιά, μία σπονδυλόλυση μπορεί να παρακολουθείται με επαναλαμβανόμενες ακτίνες. Αυτό βοηθά τον γιατρό σας να ελέγχει ότι δεν αναπτύσσεται σπονδυλολίσθηση. Για να αποφασίσει σχετικά με τη θεραπεία, ο ειδικός σας μπορεί να σας στείλει για σπινθηρογράφημα ή SPECT. Αυτό συνεπάγεται ένεση ραδιενεργού φαρμάκου στο χέρι σας. Αυτές οι εξετάσεις λένε στον ειδικό πόση «φλεγμονή» υπάρχει στην περιοχή της σπονδυλόλυσης και εάν μπορεί να επουλωθεί ή όχι από μόνη της. 

 Πώς αντιμετωπίζεται σπονδυλόλυση;

Η σπονδυλόλυση αντιμετωπίζεται εάν υπάρχει πόνος. Εάν δεν υπάρχει πόνος, μπορεί να μην υπάρχει ανάγκη για θεραπεία. 

1. Παυσίπονα και τροποποίηση δραστηριότητας

Η πιο κοινή αρχική θεραπεία είναι τα παυσίπονα και η διακοπή όλων των αθλημάτων. Συνήθως ο γιατρός θα σας ζητήσει να απέχεις από όλα τα αθλήματα για μία περίοδο από 3 μήνες έως 6 μήνες. Αυτό βοηθάειστην επούλωση της σπονδυλόλυσης. Εάν αυτό αρκεί ώστε να μην έχεις συμπτώματά, μπορεί να μην απαιτείται περαιτέρω θεραπεία και θα επανέλθεις σταδιακά στα αθλήματα. Εάν ο πόνος συνεχίζεται τότε θα χρειαστεί περαιτέρω θεραπεία.

2. Φυσιοθεραπεία

Αν και η φυσιοθεραπεία δε θεραπεύει τη σπονδυλόλυση, μπορεί να βοηθήσει τον πόνο. Αξίζει λοιπόν να δοκιμάσετε. Οι φυσιοθεραπευτές μπορούν να δοκιμάσουν τον κρουστικό υπέρηχο και άλλες μεθόδους, καθώς και ασκήσεις.

3. Κηδεμόνες

Οι κηδεμόνες χρησιμοποιούνται σπάνια στη σπονδυλόλυση. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μερικά παιδιά με πολύ πόνο.

4. Εγχύσεις

Οι εγχύσεις είναι ένας κοινός τρόπος αντιμετώπισης του πόνου από μια σπονδυλόλυση, κυρίως σε ενήλικες. Μπορούν να βοηθήσουν αρκετά με τον έλεγχο του πόνου και να σας κρατήσουν λειτουργικούς. Οι εγχύσεις χρησιμοποιούν συνδυασμό στεροειδών και τοπικού αναισθητικού. Μπορούν να επαναληφθούν εάν είναι απαραίτητο.

5. Χειρουργική επέμβαση

Οι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση στη σπονδυλόλυση ποικίλλουν ανάλογα με τα συμπτώματα που προκαλούνται και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζονται οι δραστηριότητές σου. Εάν ο πόνος είναι ήπιος και η καθημερινότητα δεν επηρεάζεται, δε χρειάζεται να κάνεις χειρουργική επέμβαση. Εάν ο πόνος είναι πιο σοβαρός και δεν μπορείς να κάνεις τις δραστηριότητες που θέλεις, τότε (επί αποτυχίας των συντηρητικών μέσων) μπορεί να αποφασιστεί η χειρουργική αντιμετώπιση. Η ακριβής επέμβαση θα αποφασιστεί από τον ειδικό σας. Οι κίνδυνοι και τα οφέλη καθώς και η μετεγχειρητική φροντίδα θα εξαρτηθούν από τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης που απαιτείται. Οι επεμβάσεις που πραγματοποιούνται για την σπονδυλόλυση περιλαμβάνουν:

• Τοποθέτηση μίας βίδας (βίδα Buck) ή σύρματος (σύρμα Scotts) κατά μήκος του διακένου στο οστό καθώς επίσης και χρήση οστικού μοσχεύματος στο κενό του οστού. Αυτό γίνεται για να καλυφθεί και να κολλήσει το κενό της σπονδυλόλυσης
• Τοποθέτηση ενός άγκιστρου και μίας βίδας στον σπόνδυλο που πάσχει και στη συνέχεια ένωση αυτών των δύο με μια ράβδο που συμπιέζει το κενό. Και πάλι το κενό θα μεταμοσχευτεί ώστε να επιδιορθωθεί το διάκενο της σπονδυλόλυσης. 
• Μερικές φορές το κενό αντιμετωπίζεται με τη σύντηξη ολόκληρου του τμήματος στη σπονδυλική στήλη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μόνο τη χρήση μοσχεύματος ή και βιδών (σπονδυλοδεσία).  

Ο ειδικός σας θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε την καλύτερη επιλογή. Συνήθως οι επιδιορθώσεις μπορούν να γίνουν μόνο εάν είστε νέοι (κάτω των 25 ετών), ο δίσκος είναι φυσιολογικός και δεν υπάρχει σπονδυλολίσθηση (ολίσθηση) ή είναι πολύ ελάχιστη.