Τι είναι η σκολίωση της πρώιμης έναρξης;
Η σκολίωση πρώιμης έναρξης είναι μία σκολίωση που αναπτύσσεται πριν από την ηλικία των 10 ετών. Ονομάζεται, επίσης, βρεφική σκολίωση και νεανική σκολίωση, ανάλογα με την ηλικία που ξεκινά. Η αιτία της σκολίωσης πρώιμης έναρξης μπορεί να είναι άγνωστη (ιδιοπαθής) ή να οφείλεται σε μία σειρά άλλες αιτίες που οδηγούν σε σκολίωση.
Η λέξη σκολίωση σημαίνει ότι η σπονδυλική στήλη παρουσιάζει μία κύρτωση προς το πλάι όταν παρατηρούμε τον κορμό από μπροστά ή από πίσω. Σχεδόν πάντα συνυπάρχει στροφή κάποιων σπονδύλων. Η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να κάνει τον κορμό και τους ώμους να μην είναι πλέον συμμετρικοί. Μερικές φορές ο ένας ώμος βρίσκεται πιο ψηλά από τον άλλο. Μπορεί επίσης το κεφάλι να γέρνει προς το πλάι ή ακόμα και η λεκάνη να εμφανίζει μια κλίση. Τέλος, ο θώρακας μπορεί να εξέχει στο πίσω μέρος του μονόπλευρα, δημιουργώντας αυτό που ονομάζουμε ήβο (καμπούρα). Η σοβαρότητα των ανωμαλιών μπορεί να ποικίλλει μεταξύ των παιδιών και μπορεί να αλλάξει στην πορεία του χρόνου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του παιδιού.
Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου είχε σκολίωση πρώιμης έναρξης;
Είτε εσείς είτε κάποιος άλλος μπορεί να παρατηρήσει ότι το παιδί σας δε στέκεται σωστά (ευθέως) ή ότι παρουσιάζει αλλαγές στο σχήμα της σπονδυλικής του στήλης.
Μπορεί να παρατηρήσετε:
- Ήβο (εξόγκωμα) στο πίσω μέρος του θώρακά του
- Οι ώμοι να μη βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο
- Το ισχίο ή η μέση του να προεξέχουν προς την μια μεριά
- Το κεφάλι του να γέρνει στη μία πλευρά του κορμού του
- Τα ρούχα του να μη στέκονται πια καλά
- Σπάνια, μπορεί να υπάρχει πόνος στην μέση ή στην πλάτη
Γιατί έχει σημασία?
Μερικές φορές η αλλαγή του σχήματος του σώματος μπορεί να κάνει το παιδί να νιώσει πολύ άβολα για την εμφάνισή του, αυτό δεν είναι ασυνήθιστο. Το σχήμα του κορμιού του μπορεί να αλλάξει καθώς μεγαλώνει, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Γενικά, μΊα σκολίωση που έχει ξεκινήσει νωρίς στη ζωή, μπορεί να γίνει πολύ μεγαλύτερη λόγω της ανάπτυξης που θα έχει η σπονδυλική στήλη.
Εάν επιδεινωθεί η σκολίωση, μπορεί να επηρεάσει της εμβιομηχανική της σπονδυλικής του στήλης (κατανομή των φορτίων) και να οδηγήσει σε ενοχλήσεις ή πόνο. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ειδικά εάν η σκολίωση εμφανιστεί νωρίς στη ζωή, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και τη λειτουργία των πνευμόνων. Όσο νεότερη είναι η ηλικία που ξεκινά η σκολίωση, τόσο πιθανότερο είναι να συμβεί κάτι τέτοιο. Αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί ή τουλάχιστον να παρακολουθείται. Ευτυχώς, δε συμβαίνει συχνά. Εάν δεν παρακολουθείται σωστά και δεν αντιμετωπιστεί όταν χρειάζεται, αυτός ο τύπος σκολίωσης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τους πνεύμονες κατά την ενηλικίωση. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να είναι αρκετά σοβαρά και να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή και την καρδιακή λειτουργία.
Τι πρέπει να κάνω εάν πιστεύω ότι το παιδί μου έχει σκολίωση πρώιμης έναρξης; Μιλήστε αμέσως στον παιδίατρό σας. Ο γιατρός σας θα είναι σε θέση να αξιολογήσει και να δει εάν υπάρχει σκολίωση. Εάν ο παιδίατρος έχει την παραμικρή ανησυχία για την ύπαρξη σκολίωσης, θα σας παραπέμψει σε ειδικό. Θα χρειαστεί να δείτε έναν εξειδικευμένο χειρουργό της σπονδυλικής στήλης σε ένα αναγνωρισμένο κέντρο παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης που θα αξιολογήσει το παιδί πλήρως και θα συζητήσετε για αυτά που μπορεί να χρειαστεί στο μέλλον.
Μην το αγνοήσετε εάν πιστεύετε ότι υπάρχει πρώιμη σκολίωση. Θυμηθείτε, αυτός ο τύπος της σκολίωσης χρειάζεται πολύ προσεκτική παρακολούθηση.
Πώς θα ελέγξει ο γιατρός τη σκολίωση;
Το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο ειδικός είναι να συζητήσει μαζί σας τις ανησυχίες σας και να πάρει ένα αναλυτικό ιατρικό ιστορικό. Θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με την υγεία του παιδιού γενικά, για το πώς επηρεάζει η σκολίωση τη ζωή του και θα προσπαθήσει να πάρει μια ιδέα για το αν αυτή η σκολίωση σχετίζεται και με άλλα προβλήματα υγείας που πιθανώς να μην τα γνωρίζετε. Ο γιατρός κατόπιν θα εξετάσει το παιδί. Θα χρειαστεί να εξετάσει την πλάτη του, τα χέρια και τα πόδια του. Φορώντας σορτς και μπλουζάκι το παιδί θα νιώθει πιο άνετα κατά την εξέταση.
Κατόπιν, θα χρειαστούν ειδικές ακτινογραφίες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης. Είναι απαραίτητες για να επιβεβαιώσει αν υπάρχει σκολίωση και πόσο σοβαρή είναι. Ο γιατρός θα μετρήσει τη γωνία της σκολίωσης στην ακτινογραφία (γωνία Cobb) και κάποιες άλλες παραμέτρους που επηρεάζουν την πρόγνωση. Ίσως να θέλει να κάνεις περαιτέρω εξετάσεις, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία. Εάν το παιδί σας είναι πολύ μικρό, μία μαγνητική μπορεί να χρειαστεί γενική αναισθησία για να παραμείνει ακίνητο στο σαρωτή. Εάν αποφασιστεί η παρακολούθηση της σκολίωσης, θα σας ζητηθεί να επιστρέψετε σε λίγους μήνες (συχνά 3-6 μήνες) για άλλη εξέταση και ακτινογραφία.
Πώς θεραπεύεται η σκολίωση πρώιμης έναρξης;
- Παρακολούθηση
- πιο κοινό πλάνο θεραπείας της σκολίωσης πρώιμης έναρξης είναι απλώς να παρακολουθείται. Αυτό θα γίνει με 3-6 μηνιαία ραντεβού στο ειδικό ιατρείο σκολίωσης από τον Χειρουργό της Σπονδυλικής Στήλης. Ο λόγος είναι για να δούμε εάν η σκολίωση επιδεινώνεται. Εάν παραμείνει περίπου η ίδια σε κάθε εξέταση, θα συνεχιστεί η παρακολούθηση μέχρι την ενηλικίωση του παιδιού (μεταξύ 16 και 18 ετών).
- Άσκηση
- ε χρειάζεται να αποφεύγει το παιδί τον αθλητισμό ή την άσκηση όταν έχει σκολίωση πρώιμης έναρξης. Είναι πραγματικά καλύτερο να παραμείνει δραστήριο και να έχει καλούς μυς στον πυρήνα του κορμιού του. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η άσκηση από μόνη της σταματά την επιδείνωση της σκολίωσης ή να τη βελτιώνει. Υπάρχουν πολλές συνεχιζόμενες μελέτες που μπορεί να βοηθήσουν στην απόδειξη του ρόλου της άσκησης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
- Κηδεμόνες
Σε πολύ μικρά παιδιά και μωρά, η αρχική θεραπεία γίνεται συχνά με γύψινο γιλέκο. Αυτό εφαρμόζεται συνήθως με γενική αναισθησία και αλλάζει ανά περίπου 3 μήνες. Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να εξοικειωθείτε με την κατάσταση όπου το παιδί σας να έχει ένα μη αφαιρούμενο γύψινο γιλέκο και ίσως αντιμετωπίσετε πρακτικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η χρήση πάνας πάνω από το γιλέκο. Θα λάβετε υποστήριξη και ειδική εκπαίδευση για όλα αυτά. Παρά τις δυσκολίες, τα γύψινα γιλέκα είναι μία καθιερωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδος ελέγχου της σκολίωσης πρώιμης έναρξης σε ένα παιδί. Μερικές φορές προτείνεται ένας αφαιρούμενος κηδεμόνας, όταν το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να τοποθετηθεί και να χρησιμοποιηθεί. Οι κηδεμόνες, για να είναι αποτελεσματικοί, πρέπει να φοριούνται 23 ώρες την ημέρα. Μπορούν να φορεθούν κάτω από τα ρούχα του παιδιού. Έχει βρεθεί ότι οι κηδεμόνες λειτουργούν μόνο εάν φοριώνται για πολλές ώρες (23 ώρες το 24ωρο τα καλύτερα αποτελέσματα). Μπορείτε να τον αφαιρείτε για να πλένεται, να ντύνεται και όταν κάνει αθλητικές δραστηριότητες.
- Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη εάν το κύρτωμα στη σπονδυλική στήλη επιδεινώνεται ή είναι πολύ μεγάλο εξ’ αρχής.Η χειρουργική επέμβαση στη σπονδυλική στήλη ενός αναπτυσσόμενου παιδιού στοχεύει στη μείωση του κινδύνου επιδείνωσης του κυρτώματος και ταυτόχρονα στην προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η σπονδυλική στήλη γενικά θα εξακολουθεί να μεγαλώνει και να επιμηκύνεται με το χρόνο.Για την επίτευξη αυτών των στόχων, πρέπει να χρησιμοποιηθούν μεταλλικές ράβδοι και εμφυτεύματα (άγκιστρα, βίδες ή σύρματα), στα οποία συνδέονται οι ράβδοι.Είναι αναπόφευκτο να απαιτούνται περισσότερες από μία επεμβάσεις. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι προσπαθούμε να αποφύγουμε να σταματήσουμε την ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης, οπότε απαιτούνται επαναλαμβανόμενες επεμβάσεις για να διαταθεί η σπονδυλική στήλη ήγια να αλλάξει το μήκος των ράβδων. Δεδομένου ότι τα οστά της σπονδυλικής στήλης είναι συχνά μικρού μεγέθους όταν απαιτείται μία τέτοια εγχείρηση, τα άγκιστρα ή οι βίδες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της σκολίωσης μπορεί να χαλαρώσουν και να πρέπει να αντικατασταθούν. Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη της υπόλοιπης σπονδυλικής στήλης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανάπτυξη νέων κυρτωμάτων που επίσης θα χρειάζονται θεραπεία. Μόλις ο γιατρός σιγουρευτεί ότι η ανάπτυξη που απομένει στη σπονδυλική στήλη είναι ελάχιστη, μπορεί να προγραμματιστεί μία τελική επέμβαση για τη σύντηξη της σπονδυλικής στήλης (σπονδυλοδεσία). Η σπονδυλοδεσία θα ελέγξει και θα διορθώσει την σκολίωση για πάντα.
Οι πιο κοινές επεμβάσεις για τη σκολίωση πρώιμης έναρξης είναι οι εξής:
Χειρουργικά επιμηκυνόμενες/αναπτυσσόμενες ράβδοι - αυτό περιλαμβάνει ράβδους που διατείνονται κάθε 6-9 μήνες με μία μικρή επέμβαση (συχνά χωρίς διανυκτέρευση στο νοσοκομείο) για να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης.
Μαγνητικά διατεινόμενες ράβδοι – το σύστημα αυτό (MAGEC Rods) περιλαμβάνει ράβδους που διατείνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα χρησιμοποιώντας ένα τηλεχειριστήριο που επιδρά από απόσταση σε έναν ειδικό μαγνήτη στις ράβδους. Ο μαγνητικός μηχανισμός επιμηκύνει τις ράβδους. Αυτό μπορεί να γίνει στα εξωτερικά ιατρεία και δεν χρειάζονται επαναλαμβανόμενες επεμβάσεις για την επιμήκυνση. Μπορεί να απαιτηθούν επανεπεμβάσεις, εάν απαιτείται μεγαλύτερη ράβδος ή αν ο μαγνήτης σταματήσει να λειτουργεί. Δυστυχώς, πρόσφατα το σύστημα αυτό αποσύρθηκε προσωρινά λόγω κάποιων τεχνικών προβλημάτων που παρουσίαζε.
Συστήματα καθοδήγησης ανάπτυξης - αυτό περιλαμβάνει ράβδους συνδεδεμένες χαλαρά με βίδες στη σπονδυλική στήλη. Η ιδέα είναι ότι οι ράβδοι ελέγχουν την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, αλλά καθώς είναι χαλαρά συνδεδεμένες, η σπονδυλική στήλη μπορεί να «γλιστράει» στη ράβδο καθώς μεγαλώνει. Ενδέχεται να χρειαστούν επανεπεμβάσεις εάν απαιτείται μεγαλύτερη ράβδος. Το σύστημα Shilla είναι ένα παράδειγμα αυτού.
Συστήματα που βασίζονται σε συμπίεση. Αυτό συνεπάγεται συνήθως χειρουργική επέμβαση στο μπροστινό μέρος της σπονδυλικής στήλης (μέσω μίας τομής στο πλάι του θώρακα) για την τοποθέτηση μεταλλικών εμφυτευμάτων γνωστών ως συνδετήρες που συμπιέζουν τα αναπτυσσόμενα οστά. Η συμπίεση των οστών αλλάζει τον τρόπο που μεγαλώνουν για να προσπαθήσουν να ισορροπήσουν τη σκολίωση με την πάροδο του χρόνου. Νεότερη παραλλαγή αποτελεί η πρόσδεση με ειδικό σχοινί από την πλευρά του κυρτού (Vertebral Body Tethering –VBT) που περιορίζει την ανάπτυξη σε αυτή την πλευρά και ταυτόχρονα την επιτρέπει στην αντίθετη πλευρά (του κοίλου), εξισορροπώντας έτσι την σκολίωση.
