Το έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια, υποτροπιάζουσα διαταραχή της ανώτερης στιβάδας του δέρματος, που προκαλεί ξηροδερμία, κνησμό και εξανθήματα λόγω φλεγμονής της επιδερμίδας. Πρόκειται για αλλεργική εκδήλωση του δέρματος με γενετική προδιάθεση σε αλλεργίες. Η ατοπική δερματίτιδα εκδηλώνεται συχνότερα σε οικογένειες με ιστορικό εκζέματος, αλλεργικής ρινίτιδας ή αλλεργικού βρογχικού άσθματος.

Η ατοπική δερματίτιδα, συνήθως εμφανίζεται στην βρεφική ηλικία και μάλιστα μέσα στους πρώτους έξι μήνες. Ανάλογα με την ηλικία, προσβάλλονται διαφορετικές περιοχές. Έτσι στα βρέφη μπορεί να προσβληθεί όλο το σώμα ή μόνο το πρόσωπο και το τριχωτό της κεφαλής (η γνωστή νινίδα), ενώ σε μεγαλύτερα παιδιά η ατοπική δερματίτιδα εντοπίζεται κυρίως στις καμπτικές επιφάνειες (στο εσωτερικό των αγκώνων ή πίσω από τα γόνατα. Ιδιαίτερα επίμονη εικόνα βλέπουμε όταν προσβάλλονται τα βλέφαρα και τα χείλη. Η νόσος παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις.

 Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα στην Ατοπική Δερματίτιδα είναι ο κνησμός, ο οποίος μπορεί να είναι παρών ακόμα και πριν εμφανιστεί το έκζεμα και υποδηλώνει την έναρξη της φλεγμονής. Η επιδερμίδα της Ατοπικής Δερματίτιδας χρειάζεται ειδική ενυδατική φροντίδα καθημερινά, ενώ εάν παρουσιάσει φλεγμονή χρειάζεται αντιφλεγμονώδη αγωγή. Παράγοντες οι οποίοι συχνά προκαλούν έξαρση είναι οι λοιμώξεις (ιογενείς ή μικροβιακές), το κρύο, ακατάλληλος ρουχισμός, το άγχος και οι τροφές με συντηρητικά και χρωστικά.